Hausa, znany również jako Abakwariga, Habe, Haoussa, Hausawa, Kado i Mgbakpa, to język afroazjatycki należący do gałęzi zachodnioczadyjskiej rodziny języków afroazjatyckich. Jest to jeden z najczęściej używanych języków na kontynencie afrykańskim, z rdzenną ludnością Hausa i dziedzictwem Fula, używającym go jako języka ojczystego. Głównym językiem w dużej części północnej Nigerii i sąsiedniej Republice Nigru jest hausa. Co więcej, w Sudanie istnieje znaczna społeczność posługująca się językiem hausa, której początki sięgają brytyjskiej okupacji północnej Nigerii na przełomie XIX i XX wieku. Istnieje kilka pomysłów dotyczących pochodzenia ludu Hausa. Według jednej relacji, wszyscy Hausowie wcześniej mieszkali w pobliżu jeziora Czad, ale zostali zmuszeni do przeniesienia się na zachód, gdy poziom wody w jeziorze gwałtownie spadł. Inny pomysł głosi, że Hausa byli pustynnymi nomadami, którzy żyli na Saharze. Niektórzy badacze uważają, że istnieje związek między Hausa a Etiopczykami oparty na powszechnym kulcie słońca przed wejściem islamu i chrześcijaństwa. Wielu Hausa uważa, że ich przodkami byli Arabowie, których potomkowie założyli hausa-miasta. Niektóre wybitne opowieści o pochodzeniu ludu Hausa można znaleźć w folklorze Hausa. W Nigerii 18,5 miliona ludzi mówi po hausa. Szacuje się, że mówi się nim jako pierwszym językiem przez około 24 miliony ludzi, a jako drugim lub trzecim językiem przez dodatkowe 15 milionów ludzi w krajach Afryki Zachodniej, takich jak Benin, Burkina Faso, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Czad, Kongo, Erytrea, Ghana , Niger, Sudan i Togo (Ethnologue). Hausa posiada bogate słownictwo ze względu na liczne zapożyczenia z innych języków. Jednym z głównych źródeł zapożyczeń jest język arabski, który wniósł wiele słów dotyczących religii (islam), rządu, prawa, literatury, nauki i wojny. Zapożyczenia arabskie zostały zintegrowane z systemem gramatycznym Hausa. Hausa zapożyczył również z sąsiednich języków, takich jak Mande, Tamajaq (Tuareg) i Kanuri. Najnowszym źródłem pożyczek jest angielski w Nigerii i francuski w Nigrze.